- Στον Πόντο ο Μάιος λεγόταν Καλομηνάς... από το επίθετο ΚΑΛΟΣ και το ουσιαστικό ΜΗΝΑΣ. Σε Κερασούντα και Χαλδία υπήρχε ρήμα «Καλομηνεύκομαι» που σήμαινε: Φέρομαι σαν τον Μάϊο.
Σύμβολο της άνοιξης και της νεότητας ο Μάιος! Ο μήνας των λουλουδιών, της βλάστησης και της καρποφορίας. Το πρωί της 1ης του Καλομηνά, έτρωγαν άρτο που είχαν φυλάξει από τη Μεγάλη Πέμπτη, έπιναν γάλα, έβγαζαν τα ζώα από το μαντρί και τα οδηγούσαν στη βοσκή, αφού τα στόλιζαν με πολύχρωμες κορδέλες, «τραχολίδια» και με κουδούνια!
Τα οδηγούσαν κρατώντας στο χέρι βέργες από ανθισμένες αγριοτριανταφυλλιές, που τις έλεγαν μασούρας. Η έξοδος των αγελάδων για τις εαρινές βοσκές έπρεπε απαραίτητα να γίνει την Πρωτομαγιά. Στα τέλη του Μαΐου θα άρχιζε η ομαδική μετάβαση των ζώων στους ορεινούς βοσκότοπους (παρχάρια).
Όνταν έρτ’ ο Καλομηνάς, φυτρώνε τα χορτάρια,
ντ’ έμορφα επρασίντσανε τα τσόλια τα παρχάρια!
Κατά τον μήνα Μάιο, η άνοιξη έφτανε για τα καλά. Η ύπαιθρος στον Πόντο μοσχοβολούσε από το μεθυστικό άρωμα των λουλουδιών. Παρ’ όλα αυτά, ήταν και ένας πολύ βροχερός μήνας, με το χαλάζι επίσης να πέφτει πολύ συχνά.
Στον Πόντο, ο Μάιος συνδεόταν με δοξασίες και προλήψεις...
Οι κάτοικοι πίστευαν ότι κινδύνευαν από μάγια και γι’ αυτό εκείνη την ημέρα προσπαθούσαν όλοι να προφυλαχθούν με σκόρδα, κρεμμύδια και μαγιοβότανα. Σύμφωνα με το έθιμο, κρεμούσαν στα σπίτια στεφάνια, σύμβολα της δροσιάς και της δύναμης της μαγιάτικης φύσης, θεωρώντας ότι θα τους μεταδοθεί η υγεία και η ζωντάνια της φύσης.
• Στην Κερασούντα τον θεωρούσαν μήνα των μαγισσών. Προκειμένου να προφυλαχθούν από την επήρεια του έφτιαχναν αυτοσχέδιους σταυρούς από βάτα ή φλοιούς. Τον οποίο σταυρό κουβαλούσαν μαζί τους ή τον κρεμούσαν στην εξώπορτα του σπιτιού τους.
• Στο Σταυρίν, τον μήνα Μάιο δεν γινόντουσαν γάμοι, λόγω προλήψεων. Επίσης, το καλαντόνερο το ανακάτευαν μαζί με τον αγιασμό των Φώτων και το φύλαγαν ως ιατρικό. Επίσης, αυτό το μείγμα το ανακάτευαν μαζί με βροχόνερο του Μαΐου και το χρησιμοποιούσαν σαν μαγιά, για να πήξουν το γάλα σε γιαούρτι!
• Στα Κοτύωρα η πρώτη βροχή του Μαΐου πίστευαν πως είχε τη δύναμη να κολλίζει, δηλαδή να μετατρέπει το γάλα σε γιαούρτι.
Τ' αρνί μ' επαρακάλ'ν ατό, κι ατό εποίν' νεν νάζια,
τα δάκραι μ' εκατήβαιναν Καλομηνά χαλάζια...
Οι γιορτές του Μαΐου
Τον Μάιο στον Πόντο τιμούσαν ιδιαίτερα τις παρακάτω ημερομηνίες και γιορτές:
• Στις 9 Μαΐου γιόρταζαν την μνήμη του Αγίου Χριστόφορου, μεγαλομάρτυρα από τα αρχαία Σούρμενα του Πόντου.
• Στις 21 Μαΐου γιόρταζαν τη μνήμη των Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης, που λάτρευαν ιδιαίτερα.
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου